ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย"

(สร้างหน้าใหม่: <center>'''ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำ...)
 
 
(ไม่แสดง 8 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้คนเดียวกัน)
แถว 1: แถว 1:
<center>'''ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี'''</center>
+
<div id="bg_g4t">&nbsp;</div>
 +
<div id="bg_g4">
 +
<center><h3>'''ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี'''</h3></center>
  
=='''ประวัติความเป็นมา - วัตถุประสงค์'''==
+
==='''ประวัติความเป็นมา - วัตถุประสงค์'''===
 
<div class="kindent">แต่เดิมสภาพภูมิประเทศในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียงอื่นๆ มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก แต่ภายหลังได้มีราษฎรเข้ามาบุกรุกแผ้วถางป่า ทำลายป่า ทำการเกษตรอย่างผิดวิธี และใช้สารเคมีที่ส่งผลเสียต่อดินและน้ำ ขาดการบำรุงรักษาคุณภาพดิน ทำให้พื้นที่บริเวณดังกล่าวเปลี่ยนแปรสภาพไปอย่างรวดเร็ว หน้าดินถูกชะล้างความอุดมสมบูรณ์ไปหมดสิ้น ดินกลายเป็นดินทรายและดินดานที่ไม่มีแร่ธาตุ ความสมดุลทางธรรมชาติถูกทำลายโดยสิ้นเชิง เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงความแห้งแล้งของพื้นที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง
 
<div class="kindent">แต่เดิมสภาพภูมิประเทศในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียงอื่นๆ มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก แต่ภายหลังได้มีราษฎรเข้ามาบุกรุกแผ้วถางป่า ทำลายป่า ทำการเกษตรอย่างผิดวิธี และใช้สารเคมีที่ส่งผลเสียต่อดินและน้ำ ขาดการบำรุงรักษาคุณภาพดิน ทำให้พื้นที่บริเวณดังกล่าวเปลี่ยนแปรสภาพไปอย่างรวดเร็ว หน้าดินถูกชะล้างความอุดมสมบูรณ์ไปหมดสิ้น ดินกลายเป็นดินทรายและดินดานที่ไม่มีแร่ธาตุ ความสมดุลทางธรรมชาติถูกทำลายโดยสิ้นเชิง เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงความแห้งแล้งของพื้นที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง
  
 
แต่เดิมสภาพภูมิประเทศในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียงอื่นๆ มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก แต่ภายหลังได้มีราษฎรเข้ามาบุกรุกแผ้วถางป่า ทำลายป่า ทำการเกษตรอย่างผิดวิธี และใช้สารเคมีที่ส่งผลเสียต่อดินและน้ำ ขาดการบำรุงรักษาคุณภาพดิน ทำให้พื้นที่บริเวณดังกล่าวเปลี่ยนแปรสภาพไปอย่างรวดเร็ว หน้าดินถูกชะล้างความอุดมสมบูรณ์ไปหมดสิ้น ดินกลายเป็นดินทรายและดินดานที่ไม่มีแร่ธาตุ ความสมดุลทางธรรมชาติถูกทำลายโดยสิ้นเชิง เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงความแห้งแล้งของพื้นที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง
 
แต่เดิมสภาพภูมิประเทศในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียงอื่นๆ มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก แต่ภายหลังได้มีราษฎรเข้ามาบุกรุกแผ้วถางป่า ทำลายป่า ทำการเกษตรอย่างผิดวิธี และใช้สารเคมีที่ส่งผลเสียต่อดินและน้ำ ขาดการบำรุงรักษาคุณภาพดิน ทำให้พื้นที่บริเวณดังกล่าวเปลี่ยนแปรสภาพไปอย่างรวดเร็ว หน้าดินถูกชะล้างความอุดมสมบูรณ์ไปหมดสิ้น ดินกลายเป็นดินทรายและดินดานที่ไม่มีแร่ธาตุ ความสมดุลทางธรรมชาติถูกทำลายโดยสิ้นเชิง เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงความแห้งแล้งของพื้นที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง
  
เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2526 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำริให้พัฒนาพื้นที่เขตพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ความว่า "หากปล่อยทิ้งไว้จะกลายเป็นทะเลทรายในที่สุด" และให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ขึ้นในพื้นที่ดำเนินการประมาณ 8,700 ไร่ ให้เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ด้านป่าไม้เอนกประสงค์ ศึกษารูปแบบการพัฒนาเกษตรกรรมที่เหมาะสมควบคู่กับการอนุรักษ์และปลูกป่า จัดหาแหล่งน้ำ โดยเน้นการปลูกป่า เพื่อฟื้นฟูสภาพป่าไม้ให้มีความอุดมสมบูรณ์ดังเดิม โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำริให้ดำเนินงานในรูปแบบ "ป่าไม้หมู่บ้าน" คือให้ราษฎรดำเนินการเองเป็นเจ้าของเอง ปลูกป่าและบำรุงดูแลรักษาต้นไม้เอง ระยะแรกให้หน่วยงานราชการเข้าไปสาธิตและแนะนำให้ราษฎรรู้จักการเพาะต้นกล้า ซึ่งได้เพาะกล้าไม้ ทั้งไม้โตเร็ว ไม้ผล และไม้เศรษฐกิจ พร้อมทั้งได้ศึกษาการป้องกันไฟป่าแบบ "ระบบป่าเปียก" ต่อมาได้มีการปลูกหญ้าแฝก เพื่อการปรับบำรุงดิน เพราะหญ้าแฝกเปรียบเสมือน กำแพงธรรมชาติที่มีชีวิต จะช่วยชะลอความเร็วของน้ำที่ไหลบ่าสามารถดักตะกอนดินทำให้เกิดหน้าดินและความชื้นในดินด้วย
+
เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2526 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำริให้พัฒนาพื้นที่เขตพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ความว่า "หากปล่อยทิ้งไว้จะกลายเป็นทะเลทรายในที่สุด" และให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ขึ้นในพื้นที่ดำเนินการประมาณ 8,700 ไร่ ให้เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ด้านป่าไม้เอนกประสงค์ ศึกษารูปแบบการพัฒนาเกษตรกรรมที่เหมาะสมควบคู่กับการอนุรักษ์และปลูกป่า จัดหาแหล่งน้ำ โดยเน้นการปลูกป่า เพื่อฟื้นฟูสภาพป่าไม้ให้มีความอุดมสมบูรณ์ดังเดิม โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำริให้ดำเนินงานในรูปแบบ "ป่าไม้หมู่บ้าน" คือให้ราษฎรดำเนินการเองเป็นเจ้าของเอง ปลูกป่าและบำรุงดูแลรักษาต้นไม้เอง ระยะแรกให้หน่วยงานราชการเข้าไปสาธิตและแนะนำให้ราษฎรรู้จักการเพาะต้นกล้า ซึ่งได้เพาะกล้าไม้ ทั้งไม้โตเร็ว ไม้ผล และไม้เศรษฐกิจ พร้อมทั้งได้ศึกษาการป้องกันไฟป่าแบบ "ระบบป่าเปียก" ต่อมาได้มีการปลูกหญ้าแฝก เพื่อการปรับบำรุงดิน เพราะหญ้าแฝกเปรียบเสมือน กำแพงธรรมชาติที่มีชีวิต จะช่วยชะลอความเร็วของน้ำที่ไหลบ่าสามารถดักตะกอนดินทำให้เกิดหน้าดินและความชื้นในดินด้วย
  
นอกจากนี้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ยังมีการพัฒนาและส่งเสริมอาชีพในด้านต่างๆ เช่น เกษตรแบบผสมผสาน การเกษตรในระบบวนเกษตรหรือเกษตรธรรมชาติ การฟื้นฟูสภาพป่าไม้และป่าไม้เศรษฐกิจ การเพาะเลี้ยง และขยายพันธุ์สัตว์ป่า โดยเฉพาะเนื้อทราย ซึ่งเป็นสัตว์พื้นเพดั้งเดิมและนำไปปล่อยให้ใช้ชีวิตกลับคืนสู่ธรรมชาติดังเช่นอดีตที่ผ่านมา
+
นอกจากนี้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ยังมีการพัฒนาและส่งเสริมอาชีพในด้านต่างๆ เช่น เกษตรแบบผสมผสาน การเกษตรในระบบวนเกษตรหรือเกษตรธรรมชาติ การฟื้นฟูสภาพป่าไม้และป่าไม้เศรษฐกิจ การเพาะเลี้ยง และขยายพันธุ์สัตว์ป่า โดยเฉพาะเนื้อทราย ซึ่งเป็นสัตว์พื้นเพดั้งเดิมและนำไปปล่อยให้ใช้ชีวิตกลับคืนสู่ธรรมชาติดังเช่นอดีตที่ผ่านมา
 
  </div>
 
  </div>
  
 +
==='''การดำเนินงานภายในศูนย์'''===
 +
<div class="kindent">เพื่อให้การดำเนินงานสนองพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ บรรลุผลเป็นรูปธรรม ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ จึงได้พิจารณากำหนดงานเป็น 5 แผนงานดังนี้
 +
</div>
 +
 +
 +
'''''แผนงานอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมตามแนวพระราชดำริ'''''
 +
 +
* งานอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศน์
 +
๑. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช
 +
 +
๒. โครงการฟื้นฟูสภาพป่าไม้อนุรักษ์และป่าไม้เศรษฐกิจ
 +
 +
๓. โครงการปรับเปลี่ยนพันธุ์ไม้ในแปลงป่าปลูกเดิม
 +
 +
๔. โครงการเพาะกล้าไม้
 +
 +
๕. โครงการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่า
 +
 +
๖. โครงการจัดการควบคุมไฟป่า
 +
 +
๗. โครงการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
 +
 +
๘. โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชายเลน
 +
 +
๙. โครงการพัฒนาและปรับปรุงแหล่งน้ำ เพื่อสนับสนุนการฟื้นฟูระบบนิเวศน์
 +
 +
* งานอนุรักษ์ดินและน้ำ
 +
๑. โครงการฟื้นฟูปรับปรุงบำรุงดินและอนุรักษ์ดินและน้ำ
 +
 +
 +
'''''แผนงานศึกษาและพัฒนาตามแนวพระราชดำร''ิ'''
 +
* งานศึกษาและพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม
 +
๑. โครงการศึกษาการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์เพื่อการอนุรักษ์
 +
 +
๒. โครงการศึกษาทดลองการใช้พลังงานธรรมชาติ
 +
 +
๓. โครงการศึกษาการใช้ประโยชน์หญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ
 +
 +
๔. โครงการศึกษาและสำรวจทรัพยากรป่าไม้
 +
 +
* งานศึกษาและพัฒนาด้านความเป็นอยู่พื้นฐานและการประกอบอาชีพ
 +
๑. โครงการศึกษาทดลองการใช้ประโยชน์จากต้นมะม่วงหิมพานต์
 +
 +
๒. โครงการศึกษาทดลองการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์เพื่อส่งเสริมอาชีพ
 +
 +
๓. โครงการศึกษาทดลองรูปแบบการเกษตรแบบยั่งยืน
 +
 +
๔. โครงการศึกษาทดลองด้านพืชเพื่อส่งเสริมอาชีพ
 +
 +
 +
'''''แผนงานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีตามแนวพระราชดำริ'''''
 +
 +
* งานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านสภาพแวดล้อม
 +
๑. โครงการขยายผลการใช้ประโยชน์หญ้าแฝก
 +
 +
๒. โครงการถ่ายทอดข้อมูลดินและการใช้ที่ดิน
 +
 +
* งานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านความเป็นอยู่พื้นฐาน และการประกอบอาชีพ
 +
๑. โครงการถ่ายทอดและขยายผลเทคโนโลยีการเกษตร
 +
 +
 +
'''''แผนงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต'''''
 +
* ด้านเศรษฐกิจ
 +
๑. โครงการส่งเสริมเกษตรกรเพาะชำกล้าไม้หายาก
 +
 +
๒. โครงการพัฒนาส่งเสริมการเลี้ยงโคนม
 +
 +
๓. โครงการส่งเสริมอาชีพการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ
 +
 +
๔. โครงการส่งเสริมอุตสาหกรรมในครัวเรือน
 +
 +
๕. โครงการส่งเสริมการรวมกลุ่มเกษตรกร
  
=='''การดำเนินงานภายในศูนย์'''==
+
๖. โครงการส่งเสริมการปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ
<div class="kindent">เพื่อให้การดำเนินงานสนองพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ บรรลุผลเป็นรูปธรรม ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ จึงได้พิจารณากำหนดงานเป็น 5 แผนงานดังนี้
+
     
 +
* ด้านสังคม
 +
๑. โครงการพัฒนาเยาวชนและสตรี
 +
 
 +
๒. โครงการศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก่อนวัยเรียน
  
แผนงานอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมตามแนวพระราชดำริ
+
๓. โครงการสนับสนุนโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน
        * งานอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศน์
 
        ๑. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช
 
        ๒. โครงการฟื้นฟูสภาพป่าไม้อนุรักษ์และป่าไม้เศรษฐกิจ
 
        ๓. โครงการปรับเปลี่ยนพันธุ์ไม้ในแปลงป่าปลูกเดิม
 
        ๔. โครงการเพาะกล้าไม้
 
        ๕. โครงการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่า
 
        ๖. โครงการจัดการควบคุมไฟป่า
 
        ๗. โครงการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
 
        ๘. โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชายเลน
 
        ๙. โครงการพัฒนาและปรับปรุงแหล่งน้ำ เพื่อสนับสนุนการฟื้นฟูระบบนิเวศน์
 
  
* งานอนุรักษ์ดินและน้ำ
+
. โครงการพัฒนาสุขภาพอนามัย
        ๑. โครงการฟื้นฟูปรับปรุงบำรุงดินและอนุรักษ์ดินและน้ำ
 
  
แผนงานศึกษาและพัฒนาตามแนวพระราชดำริ
+
๕. โครงการด้านการศึกษา
 
          
 
          
* งานศึกษาและพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม
+
* ด้านโครงสร้างพื้นฐาน
        ๑. โครงการศึกษาการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์เพื่อการอนุรักษ์
+
๑. โครงการจัดหาน้ำและบริการจัดการน้ำ
        ๒. โครงการศึกษาทดลองการใช้พลังงานธรรมชาติ
+
 
        ๓. โครงการศึกษาการใช้ประโยชน์หญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ
+
๒. โครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
        ๔. โครงการศึกษาและสำรวจทรัพยากรป่าไม้
 
  
* งานศึกษาและพัฒนาด้านความเป็นอยู่พื้นฐานและการประกอบอาชีพ
 
        ๑. โครงการศึกษาทดลองการใช้ประโยชน์จากต้นมะม่วงหิมพานต์
 
        ๒. โครงการศึกษาทดลองการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์เพื่อส่งเสริมอาชีพ
 
        ๓. โครงการศึกษาทดลองรูปแบบการเกษตรแบบยั่งยืน
 
        ๔. โครงการศึกษาทดลองด้านพืชเพื่อส่งเสริมอาชีพ
 
  
แผนงานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีตามแนวพระราชดำริ
+
'''''แผนงานบริหารโครงการ'''''
        * งานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านสภาพแวดล้อม
+
* งานอำนวยการ
        ๑. โครงการขยายผลการใช้ประโยชน์หญ้าแฝก
+
๑. โครงการบริหารจัดการ
        ๒. โครงการถ่ายทอดข้อมูลดินและการใช้ที่ดิน
 
        •งานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านความเป็นอยู่พื้นฐาน และการประกอบอาชีพ
 
        ๑. โครงการถ่ายทอดและขยายผลเทคโนโลยีการเกษตร
 
  
แผนงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต
+
. โครงการจัดการและจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดิน
        * ด้านเศรษฐกิจ
+
 
        ๑. โครงการส่งเสริมเกษตรกรเพาะชำกล้าไม้หายาก
+
๓. โครงการสำรวจข้อมูลดินและวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน
        ๒. โครงการพัฒนาส่งเสริมการเลี้ยงโคนม
+
 
        ๓. โครงการส่งเสริมอาชีพการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ
+
๔. โครงการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทที่ดินและรับรองการใช้ประโยชน์ที่ดิน
        ๔. โครงการส่งเสริมอุตสาหกรรมในครัวเรือน
 
        ๕. โครงการส่งเสริมการรวมกลุ่มเกษตรกร
 
        6. โครงการส่งเสริมการปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ
 
       
 
* ด้านสังคม
 
        ๑. โครงการพัฒนาเยาวชนและสตรี
 
        ๒. โครงการศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก่อนวัยเรียน
 
        ๓. โครงการสนับสนุนโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน
 
        ๔. โครงการพัฒนาสุขภาพอนามัย
 
        ๕. โครงการด้านการศึกษา
 
       
 
* ด้านโครงสร้างพื้นฐาน
 
        ๑. โครงการจัดหาน้ำและบริการจัดการน้ำ
 
        ๒. โครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
 
  
แผนงานบริหารโครงการ
+
๕. โครงการรักษาความปลอดภัย
        * งานอำนวยการ
 
        ๑. โครงการบริหารจัดการ
 
        ๒. โครงการจัดการและจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดิน
 
        ๓. โครงการสำรวจข้อมูลดินและวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน
 
        ๔. โครงการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทที่ดินและรับรองการใช้ประโยชน์ที่ดิน
 
        ๕. โครงการรักษาความปลอดภัย
 
 
          
 
          
* งานประชาสัมพันธ์  
+
* งานประชาสัมพันธ์  
        ๑. โครงการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์  
+
๑. โครงการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์  
        ๒. โครงการพัฒนาและจัดการแหล่งท่องเที่ยว
 
</div>
 
  
 +
๒. โครงการพัฒนาและจัดการแหล่งท่องเที่ยว
  
=='''พื้นที่ดำเนินงาน''' ==
+
==='''พื้นที่ดำเนินงาน''' ===
 
<div class="kindent"> ๑. พื้นที่พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน จำนวน 22,600 ไร่  
 
<div class="kindent"> ๑. พื้นที่พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน จำนวน 22,600 ไร่  
  
แถว 98: แถว 135:
  
  
=='''หน่วยงานที่รับผิดชอบ'''==
+
==='''หน่วยงานที่รับผิดชอบ'''===
[[ภาพ:โครงการห้วยทราย.jpg|300px|right]]
+
[[ภาพ:โครงการห้วยทราย.jpg|300px|กิจกรรมในศูนย์|right]]
 
* สำนักงานตำรวจแห่งชาติ  
 
* สำนักงานตำรวจแห่งชาติ  
 
* กรมปศุสัตว์  
 
* กรมปศุสัตว์  
แถว 124: แถว 161:
 
* สำนักงานการประถมศึกษา
 
* สำนักงานการประถมศึกษา
  
 
+
<div style="clear:both"></div>
=='''ที่ตั้ง-ติดต่อ'''==
+
==='''ที่ตั้ง-ติดต่อ'''===
  
 
[[ภาพ:แผนที่ห้วยทราย.gif|300px|left]]<div class="kindent">ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ในจังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเป็นจังหวัดที่อยู่ด้านตะวันตกของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพฯตามเส้นทางถนนสายเพชรเกษม ประมาณ 220 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 6,356.92 ตารางกิโลเมตร หรือ 3,973,075 ไร่
 
[[ภาพ:แผนที่ห้วยทราย.gif|300px|left]]<div class="kindent">ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ในจังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเป็นจังหวัดที่อยู่ด้านตะวันตกของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพฯตามเส้นทางถนนสายเพชรเกษม ประมาณ 220 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 6,356.92 ตารางกิโลเมตร หรือ 3,973,075 ไร่
แถว 135: แถว 172:
 
----
 
----
 
{{แม่แบบ:เว็บไซต์สำนักงาน กปร.}}
 
{{แม่แบบ:เว็บไซต์สำนักงาน กปร.}}
</div>
+
</div></div>
  
[[หมวดหมู่:พระราชกรณียกิจ]][[หมวดหมู่:ศูนย์ศึกษาการพัฒนา]]
+
[[หมวดหมู่:พระราชกรณียกิจ]][[หมวดหมู่:ศูนย์ศึกษาการพัฒนา]][[หมวดหมู่:การเกษตร]]

รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 17:26, 18 พฤศจิกายน 2551

 

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี

ประวัติความเป็นมา - วัตถุประสงค์

แต่เดิมสภาพภูมิประเทศในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียงอื่นๆ มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก แต่ภายหลังได้มีราษฎรเข้ามาบุกรุกแผ้วถางป่า ทำลายป่า ทำการเกษตรอย่างผิดวิธี และใช้สารเคมีที่ส่งผลเสียต่อดินและน้ำ ขาดการบำรุงรักษาคุณภาพดิน ทำให้พื้นที่บริเวณดังกล่าวเปลี่ยนแปรสภาพไปอย่างรวดเร็ว หน้าดินถูกชะล้างความอุดมสมบูรณ์ไปหมดสิ้น ดินกลายเป็นดินทรายและดินดานที่ไม่มีแร่ธาตุ ความสมดุลทางธรรมชาติถูกทำลายโดยสิ้นเชิง เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงความแห้งแล้งของพื้นที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง

แต่เดิมสภาพภูมิประเทศในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดใกล้เคียงอื่นๆ มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก แต่ภายหลังได้มีราษฎรเข้ามาบุกรุกแผ้วถางป่า ทำลายป่า ทำการเกษตรอย่างผิดวิธี และใช้สารเคมีที่ส่งผลเสียต่อดินและน้ำ ขาดการบำรุงรักษาคุณภาพดิน ทำให้พื้นที่บริเวณดังกล่าวเปลี่ยนแปรสภาพไปอย่างรวดเร็ว หน้าดินถูกชะล้างความอุดมสมบูรณ์ไปหมดสิ้น ดินกลายเป็นดินทรายและดินดานที่ไม่มีแร่ธาตุ ความสมดุลทางธรรมชาติถูกทำลายโดยสิ้นเชิง เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงความแห้งแล้งของพื้นที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง

เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2526 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำริให้พัฒนาพื้นที่เขตพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ความว่า "หากปล่อยทิ้งไว้จะกลายเป็นทะเลทรายในที่สุด" และให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ขึ้นในพื้นที่ดำเนินการประมาณ 8,700 ไร่ ให้เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ ด้านป่าไม้เอนกประสงค์ ศึกษารูปแบบการพัฒนาเกษตรกรรมที่เหมาะสมควบคู่กับการอนุรักษ์และปลูกป่า จัดหาแหล่งน้ำ โดยเน้นการปลูกป่า เพื่อฟื้นฟูสภาพป่าไม้ให้มีความอุดมสมบูรณ์ดังเดิม โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำริให้ดำเนินงานในรูปแบบ "ป่าไม้หมู่บ้าน" คือให้ราษฎรดำเนินการเองเป็นเจ้าของเอง ปลูกป่าและบำรุงดูแลรักษาต้นไม้เอง ระยะแรกให้หน่วยงานราชการเข้าไปสาธิตและแนะนำให้ราษฎรรู้จักการเพาะต้นกล้า ซึ่งได้เพาะกล้าไม้ ทั้งไม้โตเร็ว ไม้ผล และไม้เศรษฐกิจ พร้อมทั้งได้ศึกษาการป้องกันไฟป่าแบบ "ระบบป่าเปียก" ต่อมาได้มีการปลูกหญ้าแฝก เพื่อการปรับบำรุงดิน เพราะหญ้าแฝกเปรียบเสมือน กำแพงธรรมชาติที่มีชีวิต จะช่วยชะลอความเร็วของน้ำที่ไหลบ่าสามารถดักตะกอนดินทำให้เกิดหน้าดินและความชื้นในดินด้วย

นอกจากนี้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ยังมีการพัฒนาและส่งเสริมอาชีพในด้านต่างๆ เช่น เกษตรแบบผสมผสาน การเกษตรในระบบวนเกษตรหรือเกษตรธรรมชาติ การฟื้นฟูสภาพป่าไม้และป่าไม้เศรษฐกิจ การเพาะเลี้ยง และขยายพันธุ์สัตว์ป่า โดยเฉพาะเนื้อทราย ซึ่งเป็นสัตว์พื้นเพดั้งเดิมและนำไปปล่อยให้ใช้ชีวิตกลับคืนสู่ธรรมชาติดังเช่นอดีตที่ผ่านมา

การดำเนินงานภายในศูนย์

เพื่อให้การดำเนินงานสนองพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ บรรลุผลเป็นรูปธรรม ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ จึงได้พิจารณากำหนดงานเป็น 5 แผนงานดังนี้


แผนงานอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมตามแนวพระราชดำริ

  • งานอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศน์

๑. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช

๒. โครงการฟื้นฟูสภาพป่าไม้อนุรักษ์และป่าไม้เศรษฐกิจ

๓. โครงการปรับเปลี่ยนพันธุ์ไม้ในแปลงป่าปลูกเดิม

๔. โครงการเพาะกล้าไม้

๕. โครงการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่า

๖. โครงการจัดการควบคุมไฟป่า

๗. โครงการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

๘. โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชายเลน

๙. โครงการพัฒนาและปรับปรุงแหล่งน้ำ เพื่อสนับสนุนการฟื้นฟูระบบนิเวศน์

  • งานอนุรักษ์ดินและน้ำ

๑. โครงการฟื้นฟูปรับปรุงบำรุงดินและอนุรักษ์ดินและน้ำ


แผนงานศึกษาและพัฒนาตามแนวพระราชดำร

  • งานศึกษาและพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม

๑. โครงการศึกษาการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์เพื่อการอนุรักษ์

๒. โครงการศึกษาทดลองการใช้พลังงานธรรมชาติ

๓. โครงการศึกษาการใช้ประโยชน์หญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ

๔. โครงการศึกษาและสำรวจทรัพยากรป่าไม้

  • งานศึกษาและพัฒนาด้านความเป็นอยู่พื้นฐานและการประกอบอาชีพ

๑. โครงการศึกษาทดลองการใช้ประโยชน์จากต้นมะม่วงหิมพานต์

๒. โครงการศึกษาทดลองการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์เพื่อส่งเสริมอาชีพ

๓. โครงการศึกษาทดลองรูปแบบการเกษตรแบบยั่งยืน

๔. โครงการศึกษาทดลองด้านพืชเพื่อส่งเสริมอาชีพ


แผนงานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีตามแนวพระราชดำริ

  • งานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านสภาพแวดล้อม

๑. โครงการขยายผลการใช้ประโยชน์หญ้าแฝก

๒. โครงการถ่ายทอดข้อมูลดินและการใช้ที่ดิน

  • งานขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านความเป็นอยู่พื้นฐาน และการประกอบอาชีพ

๑. โครงการถ่ายทอดและขยายผลเทคโนโลยีการเกษตร


แผนงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต

  • ด้านเศรษฐกิจ

๑. โครงการส่งเสริมเกษตรกรเพาะชำกล้าไม้หายาก

๒. โครงการพัฒนาส่งเสริมการเลี้ยงโคนม

๓. โครงการส่งเสริมอาชีพการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ

๔. โครงการส่งเสริมอุตสาหกรรมในครัวเรือน

๕. โครงการส่งเสริมการรวมกลุ่มเกษตรกร

๖. โครงการส่งเสริมการปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ

  • ด้านสังคม

๑. โครงการพัฒนาเยาวชนและสตรี

๒. โครงการศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก่อนวัยเรียน

๓. โครงการสนับสนุนโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน

๔. โครงการพัฒนาสุขภาพอนามัย

๕. โครงการด้านการศึกษา

  • ด้านโครงสร้างพื้นฐาน

๑. โครงการจัดหาน้ำและบริการจัดการน้ำ

๒. โครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน


แผนงานบริหารโครงการ

  • งานอำนวยการ

๑. โครงการบริหารจัดการ

๒. โครงการจัดการและจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดิน

๓. โครงการสำรวจข้อมูลดินและวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน

๔. โครงการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทที่ดินและรับรองการใช้ประโยชน์ที่ดิน

๕. โครงการรักษาความปลอดภัย

  • งานประชาสัมพันธ์

๑. โครงการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์

๒. โครงการพัฒนาและจัดการแหล่งท่องเที่ยว

พื้นที่ดำเนินงาน

๑. พื้นที่พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน จำนวน 22,600 ไร่

๒. พื้นที่อนุรักษ์ ซึ่งเป็นพื้นที่ป่าต้นน้ำของระบบนิเวศน์ ได้แก่ พื้นที่บริเวณเขาสามพระยา พื้นที่บริเวณอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด และบริเวณเขาหุบสบู่-หนองก้าง จำนวน 19,700 ไร่

๓. พื้นที่สวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี จำนวน 340 ไร่

๔. หมู่บ้านเป้าหมายในการศึกษา พัฒนา ขยายผลและถ่ายทอดเทคโนโลยี โดยเป็นหมู่บ้านภายในศูนย์ศึกษา การพัฒนาห้วยทราย ฯ จำนวน 2 หมู่บ้าน และเป็นหมู่บ้านที่ตั้งอยู่บริเวณรอบศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ จำนวน 16 หมู่บ้าน

๕. ศูนย์สาขา โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม จังหวัดราชบุรี่


หน่วยงานที่รับผิดชอบ

กิจกรรมในศูนย์
  • สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
  • กรมปศุสัตว์
  • สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
  • กรมป่าไม้
  • กรมประมง
  • สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์
  • กรมชลประทาน
  • กรมที่ดิน
  • สภากาชาดไทย
  • กรมพัฒนาที่ดิน
  • กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม
  • มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  • กรมวิชาการเกษตร
  • กรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงาน
  • จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • กรมการพัฒนาชุมชน
  • กรมอาชีวศึกษา
  • มหาวิทยาลัยมหิดล
  • กรมส่งเสริมการเกษตร
  • กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
  • มูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท
  • กรมการปกครอง
  • สำนักงานการประถมศึกษา

ที่ตั้ง-ติดต่อ

แผนที่ห้วยทราย.gif
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ในจังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเป็นจังหวัดที่อยู่ด้านตะวันตกของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพฯตามเส้นทางถนนสายเพชรเกษม ประมาณ 220 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 6,356.92 ตารางกิโลเมตร หรือ 3,973,075 ไร่

โทรศัพท์ 0-3259-3252-3 โทรสาร 0-3259-3252