ทศพิธราชธรรม

ทศพิธราชธรรม

เป็นธรรมสำหรับพระมหากษัตริยาธิราชเจ้าผู้ปกครองประชาชน ตลอดจนเป็นธรรมสำหรับคนที่อยู่ด้วยกันเป็นหมู่เหล่าจนถึงประเทศชาติ พึงประพฤติต่อกันให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุขประกอบด้วย

• 

  ทาน
  การให้ที่เป็นประโยชน์ ทั้งวัตถุ
  ทาน คือ การให้วัตถุสิ่งของ และ
  ธรรมทาน คือการให้ธรรมโดย
  การให้ปัญญา ความรู้ คำแนะ
  นำที่เป็นประโยชน์ และยัง
  หมายถึงการให้น้ำใจแก่ผู้อื่น
  ด้วย

• 

  ศีล
  ความประพฤติดีงาม ทั้งกาย
  วาจา และใจ เว้นจากการ
  ประพฤติชั่ว ทุจริต ประพฤติ
  ปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย
  จารีตประเพณีของบ้านเมือง

• 

  ปริจจาค
  พึงสละเพื่อประโยชน์ที่ใหญ่กว่า
  เป็นการเสียสละประโยชน์หรือ
  ความสุขส่วนตน และประพฤติ
  ปฏิบัติเพื่อมุ่งประโยชน์สุขของ
  คนหมู่มาก เป็นคุณสมบัติสำคัญ
  ของผู้นำในการดำเนินชีวิตเพื่อ
  ผู้อื่นอย่างแท้จริง

• 

  อาชชวะ
  ความซื่อตรง ไม่ประพฤติหลอก
  ลวงหรือหลีกเลี่ยงแอบแฝง คน
  ที่อยู่รวมกันเป็นหมู่ ถ้าปฏิบัติ
  ไม่ตรงในงานตามหน้าที่ ไม่ซื่อ
  ตรงต่อกันและกัน จะเกิดความ
  แตกร้าวอยู่เป็นสังคมที่สงบสุข
  ไม่ได้

• 

  มัททวะ
  ความอ่อนโยนทั้งกายและใจ มี
  สัมมาคารวะอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่
  อ่อนโยนทั้งต่อผู้เสมอกว่าและ
  ต่ำกว่า วางตนสม่ำเสมอ ไม่
  กระด้างดูหมิ่นผู้อื่น พระบาท
  สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็น
  แบบอย่างที่คนไทยควรเอาเป็น
  แบบอย่างในเรื่องนี้ โดยทรงมี
  พระราชอัธยาศัยสุภาพ อ่อน
  โยน ทั้งทางพระวรกาย พระ
  วาจา และพระราชหฤทัยอย่าง
  เพียบพร้อมสมบูรณ์ยากที่จะหา
  ผู้ใดเสมอเหมือน

• 

  ตปะ
  การบำเพ็ญเพื่อให้กิเลสเบาบาง
  การตั้งใจทำหน้าที่ด้วยความ
  เพียร พระบาทสมเด็จพระเจ้า
  อยู่หัวมีพระวิริยะ ความเพียร
  อันแรงกล้า ในอันที่จะสร้าง
  ความสงบสุขร่มเย็นแก่
  พสกนิกรของพระองค์ หากเรา
  คนไทยจักปฏิบัติตนได้ตาม
  เบื้องพระยุคลบาทสักเพียงนิด
  ก็จะช่วยเสริมสร้างให้ประเทศ
  ชาติมั่นคง

• 

  อักโกธะ
  ความไม่โกรธ ไม่มุ่งร้ายคนอื่น
  แม้จะต้องลงโทษผู้ทำผิด ก็ทำ
  ตามเหตุผลเป็นไปด้วยความ
  เที่ยงธรรม ปราศจากอคติ ไม่
  ทำร้ายด้วยอำนาจความโกรธ

• 

  อวิหิงสา
  ความไม่เบียดเบียนตนเองและ
  ผู้อื่น มีพรหมวิหาร ๔ คือ
  เมตตา กรุณา มุทิตาและ
  อุเบกขา เป็นเครื่องแสดงออก
  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมี
  พระราชอัธยาศัยกอปรด้วยพระ
  เมตากรุณา ไม่ทรงเบียดเบียน
  ผู้ใด

• 

  ขันติ
  ความอดทน อดกลั้นต่ออารมณ์
  ทั้งปวง ไม่แสดงกิริยาวาจาตาม
  อำนาจโลภะ โทสะ โมหะ และอด
  ทนต่อทุกขเวทนาต่างๆ

• 

  อวิโรธนะ
  ความไม่ประพฤติผิดธรรม การ
  วางตนเป็นหลักแน่นในธรรม
  ไม่มีความเอนเอียงหวั่นไหว
  เพราะถ้อยคำ ดี ร้าย สักการะ
  หรืออิฏฐารมณ์ใดๆ ดังที่พระ
  บาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรง
  ปฏิบัติตามขัตติยราชประเพณี
  ราชจรรยานุวัตร และราชธรรม
  ทุกประการ

---

หนังสือตามรอยเบื้องพระยุคลบาท ด้วยทศพิธราชธรรม และหลักการทำงาน

จัดพิพม์เผยแพร่เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาศมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐

โดย สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.)